جستجو کردن

طراح گرافیک؛ جادوگری با رنگ

طراح گرافیک؛ جادوگری با رنگ
اگر به دنبال شغلی خلاقانه و پرماجرا هستید که بتوانید از استعداد خود برای خلق آثار زیبا و چشم‌نواز استفاده کنید، شغل طراح گرافیک گزینه‌ای ایده‌آل برای شماست.

به گزارش وب‌سایت GetIdeas، در دنیای پر رنگ و لعاب امروز، جایی که تصاویر و گرافیک نقش مهمی در زندگی ما ایفا می‌کنند، شغل طراح گرافیک به عنوان جادوگری با رنگ، اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند. طراحان گرافیک با به‌کارگیری خلاقیت و ذوق هنری خود، ایده‌ها را به تصویر می‌کشند و به آنها جان می‌بخشند.

در این مقاله، به بررسی این شغل جذاب و پرطرفدار می‌پردازیم و به شما خواهیم گفت که طراح گرافیک کیست، چه وظایفی دارد، چه مهارت‌هایی برای این شغل مورد نیاز است و چگونه می‌توانید در این مسیر قدم بگذارید.

شغل طراح گرافیک: جادوگری با رنگ و ایده

طراح گرافیک، جادوگری با رنگ و ایده است که با به‌کارگیری خلاقیت، ذوق هنری و مهارت‌های فنی خود، به ایجاد ارتباطات بصری جذاب و مؤثر می‌پردازد. طراحان گرافیک با استفاده از ابزارهای مختلف مانند نرم‌افزارهای گرافیکی، قلم‌مو، مداد رنگی، دوربین عکاسی و …، ایده‌ها را به تصاویری زیبا، گویا و ماندگار تبدیل می‌کنند.

آثار طراحان گرافیک در همه جا دیده می‌شود و نقش مهمی در زندگی روزمره ما ایفا می‌کند. از بسته‌بندی محصولات و تبلیغات گرفته تا طراحی وب‌سایت و رابط کاربری، از طراحی لوگو و پوستر گرفته تا طراحی انیمیشن و موشن گرافیک، همه و همه نیازمند خلاقیت و ذوق هنری طراحان گرافیک هستند.

گرافیست کیست و چه وظایفی دارد؟

گرافیست کیست و چه وظایفی دارد؟

گرافیست، هنرمندی خلاق و ماهر است که با استفاده از رنگ‌ها، تصاویر، فونت‌ها و عناصر بصری، ایده‌ها را به تصاویری زیبا و گویا تبدیل می‌کند.

گرافیست‌ها در واقع جادوگران دنیای بصری هستند که با خلاقیت و ذوق هنری خود، به ارتباطات بصری جذاب و مؤثر جان می‌بخشند.

آثار گرافیست‌ها در همه جا دیده می‌شود و نقش مهمی در زندگی روزمره ما ایفا می‌کند. از بسته‌بندی محصولات و تبلیغات گرفته تا طراحی وب‌سایت و رابط کاربری، از طراحی لوگو و پوستر گرفته تا طراحی انیمیشن و موشن گرافیک، همه و همه نیازمند خلاقیت و ذوق هنری گرافیست‌ها هستند.

وظایف اصلی یک گرافیست عبارتند از:

  • ایده‌پردازی و خلق طرح‌های خلاقانه و متناسب با نیاز مشتری: گرافیست باید با درک صحیح از نیازها و اهداف مشتری، ایده‌های خلاقانه و نوآورانه‌ای برای ارتباط بصری مؤثر ارائه دهد.
  • انتخاب رنگ‌ها، تصاویر و فونت‌های مناسب برای هر طرح: گرافیست باید با دانش و تسلط بر اصول و مبانی طراحی گرافیک، رنگ‌ها، تصاویر و فونت‌های مناسب را برای هر طرح انتخاب کند تا پیام مورد نظر به طور کامل و صحیح به مخاطب منتقل شود.
  • طراحی و اجرای انواع مختلف طرح‌های گرافیکی: گرافیست باید مهارت و توانایی لازم را برای طراحی و اجرای انواع مختلف طرح‌های گرافیکی مانند بسته‌بندی محصولات، آگهی‌های تبلیغاتی، وب‌سایت و رابط کاربری، لوگو و هویت بصری برند، بروشور، کاتالوگ و پوستر، مجله، کتاب و نشریه، انیمیشن و موشن گرافیک و … داشته باشد.
  • همکاری با تیم‌های مختلف: گرافیست باید بتواند به طور مؤثر با تیم‌های مختلف مانند بازاریابی، فروش و تولید محتوا همکاری کند و ایده‌ها و طرح‌های خود را با آنها به اشتراک بگذارد.
  • رعایت اصول و استانداردهای طراحی گرافیک: گرافیست باید در تمام مراحل کار، اصول و استانداردهای طراحی گرافیک را رعایت کند تا طرح‌های نهایی از نظر زیبایی‌شناسی، وضوح و خوانایی در سطح بالایی باشند.
  • به‌روز بودن با جدیدترین ترندها و تکنولوژی‌های طراحی گرافیک: دنیای طراحی گرافیک دائماً در حال تغییر و تحول است و گرافیست باید برای موفقیت در این حرفه، به‌روز با جدیدترین ترندها و تکنولوژی‌های طراحی گرافیک باشد.

مهارت‌های مورد نیاز یک گرافیست:

  • خلاقیت و ذوق هنری بالا: مهم‌ترین و کلیدی‌ترین مهارت برای یک گرافیست، خلاقیت و ذوق هنری است. گرافیست باید بتواند ایده‌های خلاقانه و نوآورانه‌ای برای طراحی و اجرای طرح‌های گرافیکی ارائه دهد.
  • مهارت در استفاده از نرم‌افزارهای گرافیکی: گرافیست باید مهارت و تسلط کافی بر نرم‌افزارهای گرافیکی مانند Photoshop، Illustrator، InDesign و … داشته باشد.
  • آشنایی با اصول و مبانی طراحی گرافیک: گرافیست باید با اصول و مبانی طراحی گرافیک مانند ترکیب‌بندی، رنگ‌شناسی، تایپوگرافی و … آشنا باشد تا بتواند طرح‌هایی زیبا، گویا و ماندگار خلق کند.
  • مهارت‌های ارتباطی و تفکر انتقادی: گرافیست باید مهارت‌های ارتباطی قوی داشته باشد تا بتواند به طور مؤثر با مشتریان، همکاران و اعضای تیم خود ارتباط برقرار کند.
  • توانایی حل مسئله و کار گروهی: گرافیست باید توانایی حل مسئله و کار گروهی داشته باشد تا بتواند در چالش‌ها و مشکلات مختلف، راه‌حل‌های خلاقانه‌ای ارائه دهد و به طور مؤثر با دیگران همکاری کند.
  • توجه به جزئیات و دقت در کار: گرافیست باید به جزئیات توجه داشته باشد و با دقت و ظرافت کار خود را انجام دهد تا طرح‌های نهایی از نظر کیفی در سطح بالایی باشند.
شاخه های مختلف طراحی گرافیک: سفری در دنیای رنگ ها و ایده ها

شاخه های مختلف طراحی گرافیک: سفری در دنیای رنگ ها و ایده ها

طراحی گرافیک، دنیایی پر از رنگ ها، تصاویر و ایده های خلاقانه است که طراحان با استفاده از ذوق و مهارت خود آنها را به واقعیت تبدیل می کنند. این دنیای جذاب، شاخه های مختلفی دارد که هر کدام به جنبه ی خاصی از طراحی می پردازند. در این مقاله به بررسی برخی از مهم ترین شاخه های طراحی گرافیک و وظایف هر کدام می پردازیم:

1. طراحی هویت بصری (Visual Identity Design):

این شاخه بر روی ایجاد هویت بصری منحصر به فرد برای برندها تمرکز دارد. طراحان هویت بصری با خلق لوگو، تایپوگرافی، پالت رنگی، سیستم های بصری و سایر عناصر، هویت و شخصیت برند را به مخاطبان معرفی می کنند.

2. طراحی تبلیغاتی و بازاریابی (Marketing & Advertising Graphic Design):

هدف از این شاخه جذب مخاطب و ترغیب آنها به خرید یا انجام یک اقدام خاص است. طراحان تبلیغاتی با خلق آگهی های چاپی، بیلبوردها، پوسترها، ویدیوهای تبلیغاتی و … سعی می کنند پیام برند را به طور موثر به مخاطبان منتقل کنند.

3. طراحی رابط کاربری (User Interface Graphic Design):

این شاخه بر روی طراحی رابط کاربری برنامه ها، وب سایت ها و اپلیکیشن های موبایل تمرکز دارد. طراحان رابط کاربری با هدف ایجاد رابطی کاربرپسند، جذاب و کاربردی تلاش می کنند تا تجربه ی کاربری مثبتی را برای مخاطبان رقم بزنند.

4. طراحی تجربه کاربری (User Experience Graphic Design):

طراحی تجربه کاربری، گامی فراتر از طراحی رابط کاربری است. در این شاخه، طراحان به احساسات، نیازها و رفتارهای کاربران توجه می کنند و با خلق تجربه ای یکپارچه و لذت بخش، رضایت آنها را جلب می کنند.

5. طراحی بسته بندی (Packaging Design):

هدف از طراحی بسته بندی، جذب توجه مخاطب و ترغیب او به خرید محصول است. طراحان بسته بندی با خلق بسته بندی های زیبا، خلاقانه و کاربردی، هویت بصری برند را به محصول منتقل می کنند و در تمایز آن از سایر محصولات در بازار نقش مهمی ایفا می کنند.

6. طراحی انتشارات (Publication Graphic Design):

این شاخه به طراحی مجلات، کتاب ها، روزنامه ها، بروشورها و سایر اقلام چاپی می پردازد. طراحان انتشارات با خلق چیدمان های جذاب، انتخاب فونت مناسب و استفاده از تصاویر و گرافیک های مرتبط، محتوای چاپی را به طور بصری به مخاطبان ارائه می دهند.

7. طراحی موشن گرافیک (Motion Graphic Design):

در این شاخه، طراحان با استفاده از تصاویر متحرک، انیمیشن و جلوه های ویژه، به ایجاد محتوای بصری جذاب و پویا می پردازند. موشن گرافیک کاربردهای مختلفی در زمینه های تبلیغات، بازاریابی، آموزش و سرگرمی دارد.

8. طراحی گرافیک محیطی (Environmental Graphic Design):

هدف از طراحی گرافیک محیطی، ایجاد فضایی زیبا، جذاب و کاربردی در محیط های عمومی مانند فرودگاه ها، موزه ها، مراکز خرید و … است. طراحان گرافیک محیطی با استفاده از عناصر بصری مانند علائم، تابلوها، پوسترها و نقاشی های دیواری، به هدایت و راهنمایی مخاطبان و ارتقای تجربه ی آنها در فضاهای عمومی کمک می کنند.

9. طراحی گرافیک وب (Web Graphic Design):

این شاخه به طراحی عناصر بصری وب سایت ها مانند بنر، آیکون، تصاویر و گرافیک های مختلف می پردازد. طراحان گرافیک وب با هدف ایجاد وب سایتی زیبا، جذاب و کاربرپسند تلاش می کنند تا تجربه ی کاربری مثبتی را برای بازدیدکنندگان رقم بزنند.

10. طراحی گرافیک بازی (Game Graphic Design):

در این شاخه، طراحان با خلق شخصیت ها، محیط ها و عناصر بصری بازی های ویدئویی به ایجاد تجربه ای جذاب و سرگرم کننده برای بازیکنان کمک می کنند.

بازار کار شغل طراح گرافیک: بررسی وضعیت فعلی و چشم‌انداز آینده

شغل طراح گرافیک در حال حاضر در ایران و جهان از بازار کار خوب و تقاضای بالایی برخوردار است. طراحان گرافیک ماهر و کاربلد به راحتی می‌توانند در آژانس‌های تبلیغاتی، شرکت‌های طراحی گرافیک، دپارتمان‌های بازاریابی شرکت‌ها، به‌صورت فریلنسر و … مشغول به کار شوند.

عوامل متعددی در رونق بازار کار این شغل نقش دارند، از جمله:

  • رشد روزافزون تجارت الکترونیک و بازاریابی آنلاین: با گسترش اینترنت و افزایش خرید و فروش آنلاین، نیاز به طراحی گرافیک جذاب و متقاعدکننده برای وب‌سایت‌ها و فروشگاه‌های آنلاین به طور چشمگیری افزایش یافته است.
  • اهمیت روزافزون برندسازی و هویت بصری: برندها برای جذب مشتریان و حفظ وفاداری آنها به طراحی گرافیک قوی و هویت بصری منحصر به فرد نیاز دارند.
  • گسترش استفاده از محتوای بصری: در دنیای امروز، محتوای بصری مانند تصاویر، ویدیوها و موشن گرافیک نقش مهمی در ارتباط با مخاطبان و جلب توجه آنها ایفا می‌کند.
  • افزایش تقاضا برای طراحی گرافیک در صنایع مختلف: از صنایع غذایی و پوشاک گرفته تا صنایع دارویی و فناوری اطلاعات، همه و همه به طراحی گرافیک باکیفیت و خلاقانه برای بسته‌بندی محصولات، تبلیغات، وب‌سایت‌ها و سایر موارد نیاز دارند.

درآمد طراح گرافیک به مهارت، تجربه، محل کار و نوع پروژه بستگی دارد.

به طور کلی، طراحان گرافیک ماهر و کاربلد در ایران می‌توانند درآمدی بین 10 تا 50 میلیون تومان در ماه داشته باشند.

علاوه بر این، طراحان گرافیک می‌توانند به صورت فریلنسر نیز فعالیت کنند و درآمد خود را از طریق انجام پروژه‌های مختلف به دست آورند.

چشم‌انداز آینده بازار کار شغل طراح گرافیک نیز بسیار روشن است. با توجه به رشد روزافزون تجارت الکترونیک، بازاریابی آنلاین و اهمیت برندسازی، تقاضا برای طراحان گرافیک ماهر و کاربلد در سال‌های آینده نیز همچنان بالا خواهد بود.

اگر به هنر، خلاقیت و طراحی علاقه دارید، شغل طراح گرافیک می‌تواند فرصتی ایده‌آل برای شما باشد. با کسب مهارت‌های لازم، خلاقیت و پشتکار می‌توانید در این شغل به موفقیت‌های چشمگیری دست پیدا کنید.

در ادامه، به برخی از نکات کلیدی برای موفقیت در این شغل اشاره می‌کنیم:

  • خلاقیت و ذوق هنری خود را پرورش دهید.
  • مهارت‌های خود را در زمینه طراحی گرافیک به طور مداوم ارتقا دهید.
  • به‌روز با جدیدترین ترندها و تکنولوژی‌های طراحی گرافیک باشید.
  • نمونه کار قوی برای خود بسازید.
  • با افراد و شرکت‌های فعال در زمینه طراحی گرافیک ارتباط برقرار کنید.
  • در پروژه‌های مختلف شرکت کنید تا تجربه کسب کنید.
  • از بازاریابی و تبلیغات خود غافل نشوید.
مهارت های لازم برای تبدیل شدن به طراح گرافیک: کلید ورود به دنیای خلاقیت

مهارت های لازم برای تبدیل شدن به طراح گرافیک: کلید ورود به دنیای خلاقیت

شغل طراح گرافیک، دنیایی پر از رنگ ها، تصاویر و ایده های خلاقانه است که برای برقراری ارتباط بصری جذاب و موثر به افراد با مهارت های خاص نیاز دارد. اگر به هنر، خلاقیت و طراحی علاقه دارید و می خواهید به یک طراح گرافیک ماهر و کارآمد تبدیل شوید، باید مهارت های زیر را در خود پرورش دهید:

1. مهارت های فنی:

  • آشنایی با نرم افزارهای گرافیکی: تسلط بر نرم افزارهایی مانند Photoshop، Illustrator و InDesign از جمله مهم ترین مهارت های پایه برای طراحان گرافیک به شمار می آید.
  • آشنایی با اصول و مبانی طراحی گرافیک: آشنایی با مفاهیمی مانند ترکیب بندی، رنگ شناسی، تایپوگرافی و اصول چیدمان برای خلق طرح های زیبا و گویا ضروری است.
  • مهارت در عکاسی و تصویربرداری: اگرچه تسلط بر عکاسی و تصویربرداری برای همه طراحان گرافیک الزامی نیست، اما می تواند به عنوان یک مهارت ارزشمند در خلق تصاویر منحصر به فرد و جذاب به شما کمک کند.
  • آشنایی با زبان انگلیسی: با توجه به گستردگی منابع آموزشی و تخصصی در حوزه طراحی گرافیک به زبان انگلیسی، تسلط بر این زبان می تواند در یادگیری و پیشرفت شما بسیار موثر باشد.

2. مهارت های خلاقانه:

  • خلاقیت و نوآوری: طراح گرافیک باید ذهنی خلاق و ایده پرداز داشته باشد تا بتواند راه حل های جدید و بدیع برای نیازهای مشتریان خود ارائه دهد.
  • توانایی حل مسئله: طراحان گرافیک با چالش های مختلفی در طول کار خود روبرو می شوند و باید بتوانند به طور خلاقانه برای آنها راه حل پیدا کنند.
  • مهارت در ایده پردازی و داستان سرایی: بهترین طراحان گرافیک می توانند با استفاده از تصاویر و عناصر بصری، داستان ها و مفاهیم را به طور موثر به مخاطبان خود منتقل کنند.
  • توجه به جزئیات: دقت و ظرافت در کار، از جمله ویژگی های مهم یک طراح گرافیک ماهر است.

3. مهارت های ارتباطی:

  • مهارت های ارتباطی قوی: طراح گرافیک باید بتواند به طور واضح و concise ایده های خود را به مشتریان و همکاران خود ارائه دهد.
  • مهارت های شنیداری فعال: توانایی گوش دادن دقیق به نظرات و نیازهای مشتریان برای خلق طرح های متناسب با خواسته آنها ضروری است.
  • مهارت های کار گروهی: طراحان گرافیک اغلب در تیم های مختلف با افراد مختلف کار می کنند، بنابراین باید از مهارت های کار گروهی قوی برخوردار باشند.
  • مهارت های ارائه: توانایی ارائه ایده ها و طرح ها به طور موثر به مشتریان و ذینفعان از جمله مهارت های مهم یک طراح گرافیک به شمار می آید.

4. مهارت های شخصی:

  • اشتیاق به طراحی و گرافیک: داشتن علاقه و اشتیاق به حوزه طراحی گرافیک، انگیزه لازم برای یادگیری و پیشرفت در این شغل را به شما می دهد.
  • تعهد و پشتکار: طراح گرافیک باید متعهد به انجام وظایف خود باشد و با پشتکار و تلاش مداوم برای ارتقای مهارت های خود تلاش کند.
  • انعطاف پذیری: توانایی سازگاری با شرایط مختلف و پذیرش بازخوردها از جمله ویژگی های مهم یک طراح گرافیک موفق است.
  • مهارت های حل مسئله: طراحان گرافیک با چالش های مختلفی در طول کار خود روبرو می شوند و باید بتوانند به طور خلاقانه برای آنها راه حل پیدا کنند.

چگونه به عنوان یک طراح گرافیک پیشرفت کنیم؟

شغل طراح گرافیک دنیایی پر از رنگ‌ها، ایده‌ها و خلاقیت است که برای پیشرفت در آن به مهارت، تلاش و پشتکار نیاز دارید. اگر به عنوان یک طراح گرافیک به دنبال ارتقای مهارت‌ها و تجربه خود هستید، در این مقاله نکات و راهکارهای مفیدی را به شما ارائه خواهیم داد:

1. مهارت‌های خود را به طور مداوم ارتقا دهید:

  • در دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های تخصصی طراحی گرافیک شرکت کنید.
  • به مطالعه کتاب‌ها و مقالات مربوط به طراحی گرافیک بپردازید.
  • از طریق وب‌سایت‌ها و کانال‌های آنلاین آموزشی، به جدیدترین ترندها و تکنولوژی‌های طراحی گرافیک دسترسی پیدا کنید.
  • با طراحان گرافیک دیگر ارتباط برقرار کنید و از تجربیات آنها بیاموزید.
  • در مسابقات و چالش‌های طراحی گرافیک شرکت کنید تا مهارت‌های خود را به معرض آزمون بگذارید.

2. به طور فعال به دنبال پروژه‌های جدید باشید:

  • نمونه کار قوی برای خود بسازید تا بتوانید به مشتریان و کارفرمایان بالقوه ارائه دهید.
  • در وب‌سایت‌های فریلنسینگ مانند پونیشا و جابینگو پروفایل خود را ایجاد کنید.
  • در شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام و Behance نمونه کارهای خود را به اشتراک بگذارید.
  • در رویدادها و کنفرانس‌های مرتبط با طراحی گرافیک شرکت کنید تا با افراد جدید آشنا شوید و فرصت‌های شغلی جدید پیدا کنید.
  • به طور مرتب با مشتریان و کارفرمایان قبلی خود در ارتباط باشید و از آنها بخواهید که شما را به دیگران معرفی کنند.

3. خلاقیت و نوآوری خود را پرورش دهید:

  • به طور مداوم به دنبال ایده‌های جدید باشید.
  • از دنیای اطراف خود الهام بگیرید.
  • به علایق و سلایق مخاطبان خود توجه کنید.
  • از ریسک کردن و امتحان کردن ایده‌های جدید نترسید.
  • به دنبال راه‌های جدیدی برای بیان ایده‌های خود باشید.

4. مهارت‌های ارتباطی خود را تقویت کنید:

  • بتوانید به طور واضح و concise ایده‌های خود را به مشتریان و کارفرمایان خود ارائه دهید.
  • بتوانید به بازخوردها و انتقادات به طور سازنده گوش دهید.
  • بتوانید به طور موثر با اعضای تیم خود همکاری کنید.
  • بتوانید به طور حرفه ای با مشتریان خود تعامل داشته باشید.

5. به روز با جدیدترین ترندها و تکنولوژی‌های طراحی گرافیک باشید:

  • به طور مرتب وب‌سایت‌ها و مجلات تخصصی طراحی گرافیک را مطالعه کنید.
  • در کانال‌های خبری و شبکه‌های اجتماعی مرتبط با طراحی گرافیک عضو شوید.
  • در کنفرانس‌ها و رویدادهای مربوط به طراحی گرافیک شرکت کنید.
  • به دنبال دوره‌های آموزشی آنلاین و حضوری در زمینه جدیدترین ترندها و تکنولوژی‌های طراحی گرافیک باشید.

6. به دنبال فرصت‌هایی برای یادگیری و رشد باشید:

  • در کنفرانس‌ها، کارگاه‌های آموزشی و وبینارهای مربوط به طراحی گرافیک شرکت کنید.
  • به عضویت انجمن‌های صنفی طراحان گرافیک درآیید.
  • کتاب‌ها و مقالات مربوط به طراحی گرافیک را مطالعه کنید.
  • به وب‌سایت‌ها و کانال‌های آنلاین آموزشی در زمینه طراحی گرافیک مراجعه کنید.
  • با طراحان گرافیک دیگر ارتباط برقرار کنید و از تجربیات آنها بیاموزید.

7. صبور باشید و ناامید نشوید:

  • پیشرفت در شغل طراح گرافیک به زمان، تلاش و پشتکار نیاز دارد.
  • در مسیر پیشرفت با چالش‌ها و موانعی روبرو خواهید شد، اما ناامید نشوید.
  • از اشتباهات خود درس بگیرید و به تلاش خود ادامه دهید.
  • به خودتان ایمان داشته باشید و برای رسیدن به اهدافتان تلاش کنید.

منابع آموزشی رایگان برای یادگیری طراحی گرافیک:

1. وب سایت ها:

  • Canva Design School:https://www.canva.com/designschool/
    • این وب سایت مجموعه ای از مقالات، ویدیوها و دوره های آموزشی رایگان را در زمینه های مختلف طراحی گرافیک ارائه می دهد.
    • محتوای این وب سایت برای مبتدیان و افراد متوسط مناسب است.
  • Skillshare:https://www.skillshare.com/en/
    • Skillshare به طور مرتب دوره های آموزشی رایگان در زمینه های مختلف از جمله طراحی گرافیک ارائه می دهد.
    • برای دسترسی به برخی از دوره ها نیاز به ثبت نام در حساب کاربری رایگان است.
  • Udemy:https://www.udemy.com/
    • Udemy نیز دوره های آموزشی رایگان متعددی در زمینه طراحی گرافیک ارائه می دهد.
    • دوره های این وب سایت از سطح مبتدی تا پیشرفته را شامل می شود.
  • YouTube:https://www.youtube.com/

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *